زرشک (Berberis vulgaris) یکی از محصولات استراتژیک استان خراسان جنوبی و از نمادهای «طلای سرخ» ایران است. این دانه‌ های یاقوت سرخ رنگ و ترش مزه علاوه بر حضور پررنگ در آشپزی ایرانی و به‌ویژه در زرشک‌پلو و خوراک‌های محلی، دارای ارزش اقتصادی و درمانی بسیار زیادی است. طبق گزارش سازمان جهاد کشاورزی، سطح زیر کشت زرشک در خراسان جنوبی بیش از ۲۷ هزار هکتار است و این استان با تولید سالانه حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تن زرشک، نزدیک به ۹۸ درصد تولید ملی را به خود اختصاص می‌دهد. علاوه بر اهمیت ملی، گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که ۹۵ تا ۹۸ درصد زرشک بدون‌هسته جهان نیز در همین استان تولید می‌شود. بنابراین خرید عمده زرشک از خراسان جنوبی به‌معنای دسترسی به بهترین کیفیت، بیشترین تنوع و رقابتی ترین قیمت این محصول است.

چرا زرشک خراسان جنوبی؟

مرکز جهانی زرشک

در خراسان جنوبی به‌علت شرایط اقلیمی و اندمیک خاص (تابش شدید آفتاب، خاک‌ فقیر اما حاصلخیز و آب‌رسانی قطره‌ای) زرشک بدون‌هسته به‌ صورت انبوه و با بهترین کیفیت در سطح دنیا، تولید می‌شود. این دانه‌های سرخ در حقیقت محصول قرن‌ها تجربه‌ی بومی و سازگاری با سخت‌ترین شرایط اقلیمی هستند. باربری خراسان جنوبی نه تنها سهم ۹۸ درصدی از تولید ایران، بلکه سهم ۹۵ تا ۹۸ درصدی از تولید جهانی زرشک بدون‌هسته را دارد.

تولید و فرآوری

آخرین آمارهای رسمی نشان می‌دهد از مجموع محصول تولیدی استان، حدود ۱۲٬۸۸۹ تن به صنایع تبدیلی و غذایی وارد می‌شود. همچنین براساس گزارش Commodity Board، در سال ۲۰۲۲ حدود ۲۲ هزار تن زرشک خشک در خراسان جنوبی تولید شد که ۳۰ درصد آن در صنایع فرآوری استفاده گردید. وجود هشت واحد فرآوری در استان (پنج واحد در قاینات و بقیه در بیرجند، درمیان و زیرکوه) نشان می‌دهد که زرشک علاوه بر محصول خام، به شکل فرآورده‌هایی مانند آب زرشک، شربت، مربا، لواشک و… نیز ارزش افزوده ایجاد می‌کند.

انواع زرشک و ویژگی‌های آنها

1- زرشک پفکی

زرشک پفکی در سالن‌های سرپوشیده به‌دور از نور آفتاب و طی حدود ۶۰ تا 90 روز بسته به دمای هوا و رطوبت محیط، خشک می‌شود. جدا کردن دانه‌های زرشک از شاخه ها پس از خشک شدن انجام می‌گردد؛ بنابراین رنگ و طعم آن به بهترین نحو ممکن حفظ می‌شود و رنگ قرمز روشن تری دارد. به دلیل کیفیت بالا و ظاهر زیبا و حفظ حالت و ساختار محصول و شکل پفکی مانند آن، این نوع زرشک بیشتر برای صادرات یا بازارهای لوکس استفاده می‌شود.

2- زرشک دانه اناری

در این روش دانه‌های زرشک در اوایل فصل برداشت از شاخه جدا و زیر نور آفتاب و در مدت کوتاه‌تری خشک می‌شوند. این محصول رنگ قرمز تیره تری نسبت به زرشک پفکی دارد و به دلیل ترکیدن و از هم پاشیدن ساختار و شکل دانه ها، ظاهر ضعیف تر و به طبع قیمت پایین‌تری نسبت به زرشک پفکی دارد و برای مصرف عمومی و عرضه‌ی فله مناسب تر است.

3- زرشک سیاه

زرشک سیاه که خود شامل دو نوع هسته دار و بدون هسته می باشد، به‌طور محدود در برخی مناطق شمال خراسان و شمال غرب و غرب ایران تولید می‌شود. این میوه به دلیل ترکیبات فعال مانند بربرین در طب سنتی و نوین برای تقویت سیستم ایمنی، کنترل فشار خون و سلامت کبد ارزشمند است و بیشتر خاصیت دارویی دارد البته از نمونه تازه آن جهت آبگیری و تهیه خورش نیز استفاده می شود

مزایای خرید عمده زرشک خراسان جنوبی

  • صرفه‌ی اقتصادی: خرید عمده از ابتدای زنجیره تامین موجب کاهش قیمت تمام شده محصول، حذف واسطه‌ها و دسترسی به بهترین کیفیت و رقابتی ترین قیمت نسبت به همان کیفیت می گردد.
  • دسترسی مستقیم به تولیدکننده: خرید از خراسان جنوبی یعنی ارتباط با کشاورزان و تامین‌کنندگان محلی، که باعث می‌شود محصول تازه‌تر و باکیفیت‌تر دریافت کنید.
  • امکان سفارشی‌سازی بسته‌بندی: شما می توانید بسته به بازار فروش و مشتریان خود که چه داخلی و چه صادراتی باشند بسته بندی متناسب با آن ها به درخواست دهید تا ما بهترین گزینه را بسته به نیاز شما به شما پیشنهاد دهیم.
  • پتانسیل صادرات: با توجه به اینکه خراسان جنوبی بخش عمده‌ی زرشک دنیا را تولید می‌کند، خرید عمده می‌تواند بستری برای صادرات و کسب درآمد ارزی ایجاد کند و از آنجایی که در دنیا تنها تولید کننده عمده زرشک قرمز بدون هسته، خراسان جنوبی است می توان در بحث صادرات مزیت رقابتی خوبی را برای مشتریان خارجی توصیف نمود.

فاکتورهای مهم هنگام خرید زرشک عمده

1- ظاهر و رنگ: زرشک تازه باید رنگ قرمز روشن یکدست داشته باشد. رنگ قهوه‌ای یا قرمز بسیار تیره نشان‌دهنده‌ی کهنگی، فساد و یا خشک‌کردن نامناسب محصول است.

2- طعم و عطر: بوی ترش و تازه و طعم سرزنده، شاخص کیفیت بالای محصول می تواند باشد.

3- روش خشک‌کردن و نوع زرشک: توصیه می شود نوع پفکی یا دانه اناری بسته به کاربرد انتخاب شود؛ زرشک پفکی معمولا برای صادرات و دانه اناری برای مصرف داخلی (به دلیل قیمت پایین تر آن) می تواند مناسب باشد.

4- یکنواختی دانه‌ها: وجود دانه‌های شکسته، ساقه ، برگ، دم و یا هر نوع ناخالصی نشان می‌دهد که محصول به‌درستی پاک نشده است.

5- بسته‌بندی و تاریخ تولید: بسته‌بندی استاندارد بسته به بازار هدف و ذکر تاریخ انقضا و سال تولید می تواند از فساد و کاهش کیفیت محصول جلوگیری کند.

خواص تغذیه‌ای و درمانی زرشک

زرشک نه تنها به عنوان افزودنی و چاشنی خوش‌رنگ و خوش‌طعم در انواع غذا استفاده می شود، بلکه از لحاظ تغذیه‌ای و حتی دارویی نیز ارزش بالایی دارد. براساس گزارش Healthline، زرشک‌ها سرشار از فیبر، ویتامین C و مواد معدنی هستند. در هر ۲۸ گرم زرشک خشک حدود ۳ گرم فیبر و ۲۱۳ درصد از نیاز روزانه به ویتامین C وجود دارد. این میوه همچنین حاوی آهن، روی، منگنز و مس است که برای سلامت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌ها ضروری‌اند. رنگ قرمز آن ناشی از وجود آنتوسیانین‌هاست که می‌توانند به سلامت قلب و مغز کمک کنند.

علاوه بر این، زرشک دارای ترکیبی به نام بربرین است که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد سرطانی دارد و ممکن است به کاهش قند خون، کلسترول و فشار خون نیز کمک کند. مطالعات روی عصاره زرشک نشان داده‌اند که بربرین می‌تواند کنترل دیابت و کاهش هموگلوبین A1c را بهبود بخشد. این ماده همچنین در درمان اسهال و عفونت‌های گوارشی مؤثر است. با وجود این، مصرف زرشک یا مکمل‌های بربرین مخصوصا در دوران بارداری بانوان، باید تحت نظر پزشک انجام شود زیرا ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد.

نقش سالکتو در بازار زرشک

مجموعه‌ی سالکتو یکی از تأمین‌کنندگان معتبر محصولات «طلای سرخ» ایران است که با هدف افزایش کمیت و کیفیت محصولات داخلی، فعالیت خود را در حوزه فروش و صادرات زعفران، زرشک و عناب آغاز کرده است. این مجموعه با تأمین محصولات خالص و باکیفیت و عرضه به بازارهای داخلی و خارجی (عراق، آلمان، امارات و …) فعالیت می‌کند. چند دلیل برای انتخاب سالکتو به‌عنوان شریک تجاری:

  • کیفیت و رضایت مشتری: سالکتو با تمرکز بر رضایت مشتری و ارائه محصول با کیفیت، توانسته است مشتریان وفادار بسیاری جذب کند.
  • قیمت مناسب: این مجموعه قیمت‌های رقابتی را متناسب با کیفیت محصول ارائه می‌دهد که یکی از عوامل مهم در عقد قراردادها به‌حساب می‌آید.
  • تیم متخصص و پشتیبانی قوی: سالکتو دارای تیم گسترده‌ای در سراسر ایران است که از تولید تا ارسال و خدمات پس از فروش را با دقت پیگیری می‌کنند. مشاوره قبل از خرید، ارسال مطمئن و پیگیری کیفیت محصول از جمله خدمات این مجموعه است.
  • سابقه و تجربه: سالکتو سال‌ها در زمینه فروش و صادرات زعفران، زرشک و عناب و مشتقات آن تجربه دارد و با کشاورزان و تولیدکنندگان محلی همکاری نزدیک دارد.

این ویژگی‌ها باعث می‌شود خریداران عمده بتوانند زرشک درجه یک خراسان جنوبی را با اطمینان کامل و با امکان بسته‌بندی اختصاصی تهیه کنند. به‌عبارت دیگر، سالکتو پلی میان کشاورزان خراسان و بازارهای جهانی است و به توسعه زنجیره ارزش زرشک کمک می‌کند.

توصیه‌های پایانی

خرید زرشک عمده از خراسان جنوبی بهترین راه برای بهره‌برداری از کیفیت بی‌نظیر این محصول و بهره‌گیری از مزایای اقتصادی و قیمت رقابتی آن است.

برای انتخاب موفق:

  1. نوع زرشک را براساس کاربرد (پفکی برای صادرات و دانه‌اناری برای مصرف خانگی) مشخص کنید.
  2. از تامین‌کننده معتبر مانند سالکتو خرید کنید تا محصولی تازه ، با کیفیت و عاری از ناخالصی دریافت نمایید.
  3. به بسته‌بندی و شرایط نگهداری توجه کنید؛ زرشک باید در ظروف و کارتن های مناسب، دور از رطوبت و نور مستقیم و گرمای زیاد، نگهداری شود تا خواصش و ظاهر و رنگش حفظ شود.
  4. بازار فروش یا مصرف را در نظر بگیرید؛ خرید عمده می‌تواند برای رستوران‌ها، واحدهای بسته‌بندی، صنایع غذایی یا صادرات بسیار سودآور باشد.

با رعایت این نکات و بهره‌گیری از خدمات حرفه‌ای سالکتو، می‌توانید زرشک خراسان جنوبی را با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت تهیه کرده و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنید.